Stopmotion filmleri her zaman çok severim, zamanında benim de bir kaç denemem olmuştu. Gerçekten bu iş için ciddi bir zamana ihtiyacınız var. Bunun planlanması, bilgisayar işleri derken bu hayat kargaşasında pek vakit ayıramıyorum artık. Ama her zaman sadece bu iş vakit ayırmak istiyorum, şimdiye kadar kısmet olmadı ama bunun için çalışıyorum, hatta nasilyap.com ‘un logo karakteriyle ve site bütünlüğüyle ilgili bir senaryo var kafamda ama bunun için biraz daha zamana ihtiyaç var. İş yoğunluğundan ve stresinden uzaklaşıp kendime ayıracağım bir sürede bir kaç film çekmek istiyorum. Şimdi ise sizlere stopmotion nedir, ne değildir, nasıl yapılır, tekniği nedir, püf nokları var mıdır hepsini bilgim dahilinde anlatmak istiyorum.
Stopmotion nedir?
Bilgisayar öncesi en basit tabiri ile kağıda çizilen karakterlerin, sayfaları hızlıca döndürülmesiyle oluşturulan ufak animasyonlar diyebiliriz. Herkes hayatında mutlaka ilkokul yıllarında defterinin ya da bir kitabın köşesinde bunu denemiştir. Hatta hatırlıyorum da böyle üretilmiş not defterleri vardı, köşesinden tutup sayfaları hızlıca çevirdiğimizde resmen bir film izliyorduk. İşte bu mantıkla fotoğraf makinasından çektiğiniz her saniye kare görüntünün, bilgisayar ortamında bir araya getirilmesiyle oluşturulan işlere stopmotion deniliyor. Tabii herşey bu kadar basit değil bu konuda çok ciddi işler var. Çeşitli oyuncaklarla (Örneğin; lego) her hareketini fotoğraflayıp dizmekle oluşan bu görüntülerde eğer oyun hamuru ya da kil kullanıyorsanız bu işe de Claymotion deniliyor. Kille yapılmış en ünlü karakterler ise Wallace ve Gromit ‘tir.
Bu konuda tek ihtiyacınız olan şey sabırdır, işte malzemelerimiz:
Biraz sabır Oyuncak (
stopmotion için) veya Kil (
Claymotion için)
Biraz daha sabır Arka plan için tercih ettiğiniz renkte bir
karton Mutlaka bir
senaryo İyi bir iş için mutlaka bir
storyboard Bolca sabır Dijital Fotoğraf Makinası
Tripod
Bilgisayar
ve görüntüleri birleştireceğimiz ücretli ya da ücretsiz bir program.
Adım 1) Planlama
Bu işe başlamadan önce gerçekten çok iyi düşünmeniz gerekmektedir. Belki ortaya çıkacak işe 2-3 dakikalık bir film de olsa, binlerce fotoğraf karesi çekeceksiniz. İyi planlanmayan iş boşa giden zaman demektir. İyice bir düşünün, karakteriniz elini kaldırmak istediğinde ne yapacaksınız? Sadece bu hareket için en az 30 kare fotoğraf çekebilirsiniz. Bu karakter gülecekse, atlayacaksa, kaçacaksa…vs yüzlerce pozisyon olacak. Başka başka karakterler olacak, planda yanlış kurgulanan bir kare sonucu izlediğiniz zaman sizi üzebilir. Her hareketinizi önceden planlayın ki boşuna fazla fotoğraf çekmeyin. Aynı şekilde eksik çekilen bir sahne için geri dönüş çok zordur, çünkü aynı ışık şartlarını, aynı kadrajı, aynı netliği tekrar yakalamak zorundasınız. Plan yapmak çok zahmetli bir iş ama eminim buna değecektir.
Adım 2) Storyboard
Kafanızda oluşturduğunuz ya da notlar aldığınız plan her zaman için size iyi sonuç vermez, planlama yaparken mutlaka öykü çizelgesi tutun. Çizim yeteneğiniz olmasa bile en azından çöp adamlarla sahnenizi çizmeye çalışın. Storyboard’ın oluşturulması size büyük zaman kazandıracaktır. Planlama yaptıktan sonra bir kez de storyboard üzerinde filmi üç aşağı beş yukarı gördüğünüzde artık herşey belirlenmiş olacak. Bütün bunlar en az hamle ile, en iyi görüntüyü yakalayabilmek için gereklidir. Storyboard üzerine çizilen her sahne hem önceden çıkacak sonucu öngörmenizi sağlar, hem de hataları yok eder. Bu konuda da çeşitli ücretli ve ücretsiz programlar var aramanın gücüne inanın.
Adım 3) Oyuncu Seçimi ve Sahne (Oyuncaklar ve Fon Kağıdı)
Nasıl ki bir filmin oyuncuları önemlidir, sizin stopmotion filminizde de oynatacağınız karakterler de çok önemlidir. Oyuncaklardan seçtiğiniz modeller ya da oyun hamurundan yaptığınız karakterlerin her detayı filminiz için artı bir puandır. Duygu ifadeleri için düzgün bir surat, durumu anlatmak için kullanılacak renkler, arka plan rengi gibi herşey çok önemlidir. Kullanacağınız nesneler genelde küçük boyutlarda olduğu için çok meşakkatlı bir iş olduğunu baştan kabul etmelisiniz. Eğer oyun hamurundan karakterler yapmak istiyorsanız ve küçük parçalarla ilgilenmem diyorsanız büyük parçalarında zor ayakta durduğunu hesaplamalısınız. Bu sefer tel bir iskelet üzerine kurduğunuz karakterinizin hareketleri de zaman zaman kısıtlı olacaktır.
Bu konuda size Wes Fryer ‘ın stopmotion hakkındaki deneyimleri yardımcı olabilir.
Ve Kevin Hodgson ‘da çok faydalı bilgiler veriyor.
Adım 4) Fotoğraf Çekme Zamanı
Işığımızı kurduk, fonumuzu hazırladık, oyuncularımız hazır, planımızı yaptık, storyboard’ı elimize aldık ve artık objektife basmanın vakti geldi. Fotoğraf çekme sırasında unutmamanız gereken en önemli konulardan biri de fotoğraf makinanızın ayarıdır. Asla fotoğraf makinanızı otomatik modda kullanmayın. Eğer kullandığınız makina buna izin vermiyorsa mutlaka sabit bir mod seçin. Çünkü otomatik ayarla çektiğiniz zaman, fotoğraf makinası o anki duruma göre ayar yapacağı için her karede farklı renkler elde etmesi söz konusu olabiliyor. Bütün fotoğrafları birleştirip, izlediğimizde aralarda farklı renk tonuyla çekilmiş kareler çok göze batabiliyor ve böyle bir sonuçla karşılaştığınızda üzülebilirsiniz, daha önce de dediğim gibi aynı kadrajı tekrar kurup çekmek çok zordur. O yüzden mutlaka baştan ayarlarınızı iyi yapın ve çekim sonuna kadar bu ayarı korumaya gayret gösterin. Ve bu işi mutlaka ya gece ya da gündüz yapın. Akşam üstü başladığınız bir işin başında görüntülerin aydınlık, filmin sonlarına kadar görüntünün koyulaşmasını istemezsiniz. 2-3 dakikalık bir film dahi olsa, binlerce kare çekerken saatler geçiyor. Siz aydınlıkta başlamışken hava kararabilir ve başlangıçtaki ışığı tekrar yakalayamazsınız. Güneş ışıklarından etkilenmeyecek bir yerdeyseniz sorun yok ama kullandığınız ışığın türü bile önemli olabiliyor, çünkü bazı beyaz enerji tasarruflu ampuller vakit geçtikte daha çok ışık vermeye başlıyor yine aynı durumda ilk sahnelerde yaptığınız ayarlar bir kaç saat sonra ışığın artmasından dolayı berbat hale gelebilir.
Ve unutmamanız gereken bir diğer en önemli unsur ise, mutlaka fotoğraf makinanız sabit bir yerde olsun. Yani mutlaka tripod kullanın. Elle çektiğiniz zaman aynı kadrajı hiç bir zaman koruyamazsınız böylelikle fotoğrafları sıralayıp izlediğinizde kadrajın sürekli hareket halinde olduğunu ve acemi bir kameraman tarafından bolca titreterek çekilmiş berbat bir görüntüyle karşılaşırsınız. Hem zaten tripod kullanmak doğru ışık ayarı ve netlik için de gereklidir.
Her hamleyi mutlaka fotoğraflayın.
Karakterin göz kırpmasının iki hamleden oluştuğunu düşünmeyin, daha gerçekçi sahneler için mutlaka her hareketi daha kaliteli olması için bolca çekin. Yani karakter gözlerini ilk önce yarıya getirdiğinde bir kare çekin, kapattığında çekin, gözlerini açarken bir kez daha yarıda çekin ve gözlerini açık hale getirip çekin böylelikle basit bir pozisyonu bile 5 hamlede çekmiş olursunuz, size bolca sabıra ihtiyacınız olacağını söylemiştim :)
Adım 5) Hareketlendirme Zamanı
Buraya kadar sabredip herşeyi yaptıysanız, planlarınız doğruysa ve storyboard’a sadık kalarak hiç hatasız, herşeyi çok iyi çektiğinize inanıyorsanız şimdi çektiğiniz görüntüleri birleştirerek filminizi izlemenin vakti geldi. Aslında işin en eğlenceli kısmına geldik. Çektiğimiz bütün görüntüleri bilgisayarımıza yükleyip, çalışacağımız programı açıyoruz. Bu işi bütün video montaj programları yapabilir. Hatta sırf stopmotion için yapılmış yazılımlar bile var. Tercih tamamen size ait ve yine aramanın gücüne inanın.
En başta da söylediğim gibi mantık aslında çok basit, defter köşelerine çizdiğimiz işin aynısı. Çektiğimiz tüm fotoğraflar bir bilgisayar programında dizilecek ve play tuşuna bastığımızda filmimizi izleyeceğiz. Bunun için Picasa programını önerebilirim. Picasa programının slayt mantığı ile çözüme ulaşabiliriz.
Hatta bu programda karelerin yayınlanma hızlarını bile çok rahat ayarlayabiliyoruz.
Tabii yine de tercih sizin, bu fotoğraf dizme işini bir çok program ile yapabilirsiniz. Umarım anlattıklarım sizlere yardımcı olur ve birşeyere başlamak için bir heyecan vermiştir. Eğer gerekli zamanınız ve sabrınız varsa mutlaka birşeyler deneyin. İlk filminiz belki çok güzel olmayacak ama hatalarını görmek için size çok yardımcı olacaktır. Bizlere görüntülerinizi gönderebilirsiniz, böylelikle eksikliklerini güzel yönlerini tartışıp çok daha iyi filmler çekmeniz için yardımcı olabiliriz. Son olarak sizlerle çok sevdiğim bir stopmotion filmi paylaşmak istiyorum.
Youtube’a giremeyenler için link
Ve bu da kamera arkası görüntüleri.
Son olarak The Nightmare Before Christmas ve Corpse Bride filmlerini de unutmamak gerekir :)
Nasıl Yapılır?
bilgisayar,
Claymotion,
Claymotion ne demek,
Claymotion nedir,
Claymotion tekniği,
fotoğraf,
fotoğraf makinası,
karton,
lego,
oyun hamuru,
picasa,
senaryo,
stopmotion,
stopmotion film,
stopmotion film nasıl çekilir,
stopmotion film nasıl yapılır,
stopmotion nedir,
stopmotion püf noktaları,
stopmotion tekniği,
storyboard,
storyboard nasıl yapılır,
Storyboard ne demek,
Storyboard nedir,
tripod Nasıl Yapılır?
